Cenzor na straży Kościoła. Ocenzurowany pamiętnik Krystyny Modrzewskiej
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 5 (2009), strony: 371-393
Data publikacji: 2009-11-09
Abstrakt
W trzech kolejnych numerach z 1959 i 1960 roku „Biuletyn ŻIH” opublikował pamiętnik Krystyny Modrzewskiej (Mendalbaum), złożony do Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej w 1947 roku. Część pierwsza, rozpoczynająca się wybuchem wojny, a kończąca masowymi egzekucjami Żydów w lesie koło Krępca pod Lublinem na wiosnę 1942 r., została zmasakrowana przez cenzurę. Autorka opisuje w niej m.in. ukrywanie się w podlubelskim klasztorze betanek i surowo ocenia panujące tam stosunki. Okazuje sie, że PRL-owski cenzor eliminuje zapisy zawierające krytyczną ocenę mentalności zakonnic, ich poziomu umysłowego i moralnego. W oczach cenzora nie znajdują uznania uwagi o klasztornym życiu codziennym i dewocyjnych praktykach religijnych, o hipokryzji kleru i jego zmaterializowaniu. Cenzorskie ingerencje w sferę doświadczeń religijnych autorki są tym boleśniejsze, że pamiętnik Modrzewskiej należy do nielicznej grupy świadectw ukrywania się dorosłych Żydów w klasztorach. Wszystkie te fragmenty zostają w obecnym wydaniu przywrócone i umieszczone w kontekście całości. Czytając w wersji integralnej fragmenty pamiętnika Modrzewskiej dotyczące ukrywania się w klasztorze, warto się zastanowić, dlaczego osoba – która jako studentka uniwersytetu w Bolonii ochrzciła się, traktując ten akt niezwykle poważnie, a nie koniunkturalnie – przeżywa w klasztorze podlubelskim tak radykalne rozczarowanie
Słowa kluczowe
Holokaust, Żydzi-Polacy 1939-1945, Ukrywanie się po aryjskiej stronie, Pomoc i ratunek, Kościół katolicki a Żydzi 1939-1945
Licencja
Copyright (c) 2009 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Jacek Leociak, Redakcja Czasopisma, Dyskurs o pomocy , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Jacek Leociak, Marcin Kula, Uparta sprawa , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Jacek Leociak, Nie chcę ludziom na śmiech się pokazać, że Żydów u siebie chowałem...Sprawa Zdzisława i Haliny Krzyczkowskich , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Jacek Leociak, Zagłada w „Muzeum życia” (Muzeum Polin i jego kłopoty z muranowskim genius loci) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Jacek Leociak, Literature of the Personal Document as a Source in Holocaust Research (a Methodological Reconnaissance). , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, “I don’t want people laughing at me for hiding Jews at my place . . .” The Case of Zdzisław and Halina Krzyczkowski , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, Geographies of the Holocaust, red. Anne Kelly Knowles, Tim Cole, Alberto Giordano, Bloomington–Indianapolis: Indiana University Press, 2014, 260 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Jacek Leociak, Stanislaw Sreniowski, From a Book of Madness And Atrocity , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, „Za wyżej wymienione pamiętniki nie żądałem żadnej zapłaty”. Jak Władysław Wójcik ratował dziennik Chaima Arona Kapłana i Archiwum Ringelbluma , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Jacek Leociak, Anna Ziębińska-Witek, Historia w muzeach. Studium ekspozycji Holokaustu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)