@article{Janczewska_2014, title={Warszawska Rada Żydowska w świetle dokumentów urzędowych z Archiwum Ringelbluma}, url={https://www.zagladazydow.pl/index.php/zz/article/view/519}, DOI={10.32927/ZZSiM.519}, abstractNote={<p>Artykuł oparty jest w przeważającej części na dokumentach urzędowych, wytworzonych przez warszawską Radę Żydowską (RŻ, <em>Judenrat</em>) w latach 1939–1942, a zachowanych w kolekcji Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, tj. Archiwum Ringelbluma (ARG). Materiały zebrane przez współpracowników Ringelbluma, pozyskane z urzędów RŻ i gromadzone (przeważnie w postaci odpisów) pokazują nie tylko RŻ jako instytucję, „przyłapaną” na gorąco w kształtowaniu z Niemcami swojej polityki, lecz ilustrują jednocześnie kontakty RŻ z mieszkańcami getta, a także przedstawiają wewnętrzne życie Rady jako instytucji. Artykuł skupia się jedynie na dokumentach sprzed 22 lipca 1942 r. (sprzed akcji deportacyjnej), pozwalających odtworzyć organizację i politykę quasi-samorządu żydowskiego.</p> <p>Część dokumentów daje nam szczególny wgląd w ważne obszary działalności Rady, nieopisane dotąd w literaturze w sposób wyczerpujący. Artykuł porusza tylko cztery wybrane aspekty: Radę jako narzędzie terroru, jej działalność pomocową, ewidencję ludności jako przykład codziennej działalności urzędniczo-biurokratycznej oraz wewnętrzny obraz Rady jako instytucji. Na szczególną uwagę zasługują dokumenty Rady ilustrujące, jak została wprzęgnięta przez Niemców w ich aparat terroru, przymusowo pośrednicząc zarówno w ucisku fiskalnym Żydów, ściąganiu ubezpieczeń społecznych, rekwizycjach (zwłaszcza „akcji futrzanej”), organizacji powszechnego przymusu pracy oraz w tworzeniu warsztatów rzemieślniczych, pracujących na rzecz okupanta.</p> <p>Wymienione kwestie, zilustrowane dokumentami wybranymi przez ARG, pokazują Janusowe oblicze warszawskiego Judenratu: z jednej strony jest on ogniwem niemieckiego terroru, z drugiej – tarczą, która na miarę swych możliwości stara się chronić żydowską społeczność przed bezwzględnością niemieckich władz.</p>}, number={10}, journal={Zagłada Żydów. Studia i Materiały}, author={Janczewska, Marta}, year={2014}, month={grudz.}, pages={131-167} }