„Od dłuższego czasu straciłem wszelki kontakt z żydami i żydostwem”. Neofici w okupowanym Krakowie w świetle materiałów Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 13 (2017), strony: 342-371
Data publikacji: 2017-12-03
Abstrakt
Podczas drugiej wojny światowej konwersja miała radykalnie inne znaczenie niż w okresie przedwojennym: stała się jedną ze strategii przetrwania obieranych przez Żydów na terenach, które znalazły się pod okupacją niemiecką. Niektórzy zmieniali wyznanie ze względu na ślub z katolikiem (katoliczką). Dla innych była to ucieczka od kategoryzacji zgodnej z niemieckim prawodawstwem i włączenia ich do grupy, z którą do tej pory, jak deklarowali, nie mieli wiele wspólnego. Jeszcze inni widzieli w przyjęciu chrztu realną szansę na przeżycie okupacji, zmiana wyznania stanowiła drogę do wyrobienia tzw. aryjskich papierów, a tym samym uzyskania nowej tożsamości niezbędnej do przetrwania poza murami getta krakowskiego i obozu Płaszów. Celem przygotowywanego artykułu jest skupienie się na historiach i deklarowanych motywacjach tych osób, które zdecydowały się prosić o zmianę wyznania już po wybuchu drugiej wojny światowej. W zbiorach archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie zachowały się dokumenty i podania wnoszone przez osoby zamierzające dokonać konwersji. Proces ten trwał od początku okupacji i był z powodzeniem oficjalnie kontynuowany niemal do końca 1942 r. Data ta ma związek z wydanym przez Niemców 10 października 1942 r. zakazem udzielania chrztu Żydom pod sankcją surowych kar. Później nadal udzielano chrztów, ale czyniono to już potajemnie, bez podań wpływających do Kurii Metropolitalnej i bez prowadzenia jawnych statystyk.
Słowa kluczowe
Neofici, chrzest, konwersja, metryka chrztu, Kuria Metropolitalna, Kościół katolicki, Żydzi, druga wojna światowa, Holokaust, Kraków
Licencja
Copyright (c) 2017 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Martyna Grądzka-Rejak, Jan Olaszek, Postawy i zachowania Polaków wobec Żydów w czasie okupacji niemieckiej w publikacjach drugiego obiegu w PRL , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Martyna Grądzka-Rejak, Zoë Waxman, Kobiety Holocaustu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)