Wyświetl Nr 15 (2019)

Nr 15 (2019)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2019-12-20

Dział: Materiały

„…rozmawiałem z Bogiem (uśmiechacie się! tylko z nim mogę jeszcze rozmawiać!)”. Modlitewne lamentacje w pamiętniku Karola Rotgebera z getta warszawskiego

Jacek Leociak

Jacek.leociak@ibl.waw.pl

Jacek Leociak – profesor zwyczajny w Instytucie Badań Literackich PAN, kierownik Zakładu Badań nad Literaturą Zagłady IBL PAN, członek Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, redaktor rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Wraz z Barbarą Engelking jest opiekunem naukowym galerii Zagłada w Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie Zajmuje się różnymi formami zapisu doświadczeń granicznych (w tym doświadczenia Zagłady). W ostatnich latach wydał nowe, zmienione, poprawione i rozszerzone wydanie książki Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście (2013, wspólnie z Barbarą Engelking), Tekst wobec Zagłady. O relacjach z getta warszawskiego
(wyd. 2 2016), Biografie ulic. O ulicach Warszawy od narodzin po Zagładę (2017), Młyny boże. zapiski o Kościele i Zagładzie (2018).

https://orcid.org/0000-0003-1471-6926

Instytut Badań Literackich PAN

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 15 (2019), strony: 274-304

Data publikacji: 2019-12-20

https://doi.org/10.32927/ZZSiM.2020.15.12

Abstrakt

Karol Rotgeber, kupiec i technik dentystyczny, spisywał swój pamiętnik z getta warszawskiego w ukryciu po stronie aryjskiej między kwietniem a czerwcem 1943 r. Zasadniczym kryterium wyboru prezentowanych tu fragmentów było ukazanie wątku medytacji religijnych, który przeplata się z narracją o losach autora, jego rodziny i społeczności getta warszawskiego. U Rotgebera zderzają się ze sobą dwa odrębne porządki dyskursu: plan narracji pamiętnikarskiej oraz plan modlitewno-lamentacyjny. Oba współistnieją obok siebie. Nie przenikają się, nie zachodzą na siebie, lecz przeplatają. Brakuje strefy przejściowej między jednym a drugim. Narracja pamiętnikarska jest nagle przerywana aktem strzelistym, suplikacją, skargą, wołaniem o pomoc i pomstę, wyznaniem wiary, aktem nadziei. Potem – równie nagle i bez zapowiedzi – następuje powrót do przerwanego wątku, do codzienności getta, do rejestru udręczeń i prześladowań, do konkretu i topografii, do prywatnych losów autora.

Źródła archiwalne / Archival sources

Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego (AŻIH):302/48, Karol Rotgeber, Pamiętnik, 324/1904, Zaświadczenie dla Gołdy Rotgeber

Źródła publikowane / Published sources

Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykaz: aptek, szpitali, ubezpieczalni społecznych, ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny, Warszawa: Ministerstwo Opieki Społecznej, 1939.

Literatura przedmiotu / Content related literature

Jewish philosophical and theological responses to the Holocaust [w:] Encyclopedia of the Holocaust, red. Israel Gutman, New York: Macmillan, 1990.

Leociak Jacek, Tekst wobec Zagłady. O relacjach z getta warszawskiego, Wrocław: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, 1997 (wyd. 2 Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2016).

Sadzik Józef, Wstęp [w:] Księga Psalmów, tłum. Czesław Miłosz, Paryż: Éditions du Dialogue, 1979.

Tigay Jeffrey, Lamentations, Book of [w:] Encyclopaedia Judaica, Jerusalem: Keter, 1972.

Altmetryki

Cytowania w Google Scholar - kliknij ikonę by sprawdzić

Statystyki

Leociak, J. . (2019). „…rozmawiałem z Bogiem (uśmiechacie się! tylko z nim mogę jeszcze rozmawiać!)”. Modlitewne lamentacje w pamiętniku Karola Rotgebera z getta warszawskiego. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (15), 274-304. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.2020.15.12

Udostępnij

                            Wyświetl Nr 15 (2019)

Nr 15 (2019)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2019-12-20

Dział: Materiały