Cenzor na straży Kościoła. Ocenzurowany pamiętnik Krystyny Modrzewskiej
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 5 (2009), strony: 371-393
Data publikacji: 2009-11-09
Abstrakt
W trzech kolejnych numerach z 1959 i 1960 roku „Biuletyn ŻIH” opublikował pamiętnik Krystyny Modrzewskiej (Mendalbaum), złożony do Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej w 1947 roku. Część pierwsza, rozpoczynająca się wybuchem wojny, a kończąca masowymi egzekucjami Żydów w lesie koło Krępca pod Lublinem na wiosnę 1942 r., została zmasakrowana przez cenzurę. Autorka opisuje w niej m.in. ukrywanie się w podlubelskim klasztorze betanek i surowo ocenia panujące tam stosunki. Okazuje sie, że PRL-owski cenzor eliminuje zapisy zawierające krytyczną ocenę mentalności zakonnic, ich poziomu umysłowego i moralnego. W oczach cenzora nie znajdują uznania uwagi o klasztornym życiu codziennym i dewocyjnych praktykach religijnych, o hipokryzji kleru i jego zmaterializowaniu. Cenzorskie ingerencje w sferę doświadczeń religijnych autorki są tym boleśniejsze, że pamiętnik Modrzewskiej należy do nielicznej grupy świadectw ukrywania się dorosłych Żydów w klasztorach. Wszystkie te fragmenty zostają w obecnym wydaniu przywrócone i umieszczone w kontekście całości. Czytając w wersji integralnej fragmenty pamiętnika Modrzewskiej dotyczące ukrywania się w klasztorze, warto się zastanowić, dlaczego osoba – która jako studentka uniwersytetu w Bolonii ochrzciła się, traktując ten akt niezwykle poważnie, a nie koniunkturalnie – przeżywa w klasztorze podlubelskim tak radykalne rozczarowanie
Słowa kluczowe
Holokaust, Żydzi-Polacy 1939-1945, Ukrywanie się po aryjskiej stronie, Pomoc i ratunek, Kościół katolicki a Żydzi 1939-1945
Licencja
Copyright (c) 2009 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Karolina Sulej, Jacek Leociak, „Uśmiechał się do mnie i przesyłał mi ręką pocałunki”. O relacji Dory Sztatman , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Jacek Leociak, Ruta Sakowska (1922–2011) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Ewa Domańska, Jacek Leociak, O zmierzchu postmodernizmu, krytycznej nadziei i o tym, co nam zostawiła Zagłada.z Ewą Domańską rozmawia Jacek Leociak , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Jacek Leociak, Censorship Keeping Guard over the Church. Krystyna Modrzewska’s Censored Memoir , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, O nadużyciach w badaniach nad doświadczeniem Zagłady , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 6 (2010)
- Jacek Leociak, The Holocaust in a “Museum of life” (the Polin Museum and its trouble with the genius loci of the Muranów district) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Jacek Leociak, “History and Memory after the Holocaust in Germany, Poland, Russia, and Britain” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Jacek Leociak, The Image of Poles in the Writings of Jews from the Warsaw District , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2013)
- Jacek Leociak, Rachel Brenner, The Ethics of Witnessing. The Holocaust in Polish Writers’ Diaries from Warsaw, 1939–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Jacek Leociak, Miriam Akawia, Haderech ha’acheret , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)